Żurawie, podesty i podnośniki

Co to są podesty? Historia i przeznaczenie podestów

23 marca 2018

Czym są podesty ruchome i w jakich pracach można je wykorzystywać? Jakie są ich typy i które nadają się najlepiej do konkretnych prac? I wreszcie, co trzeba zrobić, aby móc zostać operatorem podestu? W niniejszym artykule postaramy się udzielić odpowiedzi na wszystkie te pytania.


Co to jest podest?

Podest ruchomy to samobieżne lub stacjonarne urządzenie dźwigowe, składające się z zawieszonej na cięgniku lub podnoszonej na dźwigu platformy albo gondoli, umożliwiające podnoszenie osób i materiałów.

Za wynalazcę tej maszyny uważa się amerykańskiego inżyniera Wallace’a Johnsona, założyciela firmy UpRight Scaffolds w latach czterdziestych ubiegłego wieku. Przez długi okres specjalizowała się ona w produkcji aluminiowych rusztowań, które w tamtych czasach były przejawem nowatorstwa. Na początku lat siedemdziesiątych jednak zaprezentowano coś zupełnie innego – pierwszy ruchomy podest nożycowy. Rusztowania straciły na znaczeniu, ustępując miejsca tej niezwykłej maszynie. Od tamtej pory podesty nie tracą popularności.


Do czego wykorzystuje się podest?

Maszyny te wykorzystuje się zarówno w pracach budowlanych, jak i montażowych na wysokościach. To oczywiście dość ogólne sformułowanie. Jeśli mielibyśmy to doprecyzować, otrzymalibyśmy wiele zróżnicowanych prac, w których podesty są nieodzowne, w tym prace konserwacyjne przy elewacjach budynków, prace montażowe i kontrolne konstrukcji wieżowych, mostowych i kominowych, montaż rynien i dachów, naprawę linii energetycznych i telefonicznych, a także wycinkę drzew. Oczywiście ta lista nie wyczerpuje wszystkich zastosowań.


Jak zbudowany jest podest?

Z czego składa się to urządzenie? Przede wszystkim ma ono platformę roboczą, czyli umieszczone na wysięgniku lub mechanizmie wznoszącym stanowisko pracy, ogrodzone barierkami dla zachowania bezpieczeństwa. Na tej platformie umieszczony jest mechanizm sterujący.

Z dolnym panelem sterowania łączą platformę mechanizm unoszący, główny wysięgnik, teleskop i rozsuwane osie. Niektóre podesty wyposażone są też w wieżę obrotową, umożliwiającą zmienianie położenia stanowiska pracy pod kątem bez konieczności obracania przy tym całego urządzenia. Podstawa maszyny to dolny panel sterowania, na którym znajdują się między innymi podpory stabilizujące.


Jakie są rodzaje podestów?

Wśród podestów wyróżniamy kilka rodzajów. Wózki jezdniowe to forma podestów występująca najczęściej jako teleskopowa ładowarka z koszem. Podesty samojezdne są zamontowane na podwoziach samochodowych, a podesty przewoźne na przyczepach. Jest jeszcze grupa wolnobieżnych, posiadających własny napęd. Wśród nich można wyróżnić podesty przegubowe, teleskopowe i nożycowe.

Podesty teleskopowe, zgodnie z nazwą, wysuwają się i składają jak teleskop. Przyjmują formę pojedynczego ramienia. Odmianą tego rodzaju urządzeń są podesty teleskopowe łamane, w których owo ramię jest podzielone na segmenty, dzięki czemu nie trzeba ustawiać podestu tak, by mieć dostęp w prostej linii do miejsca, do którego chcemy się dostać – możemy bez problemu ustawić go pod przeszkodą i dostać się w miejsce nad nią.

Podesty nożycowe natomiast przypominają wiele par połączonych ze sobą nożyczek i właśnie w taki sposób się składają. Są one pomocne, gdy potrzebujemy, by wiele osób naraz zyskało dostęp do jednego miejsca znajdującego się tuż nad podestem.


Podest spalinowy czy elektryczny?

Jedną z podstawowych cech wyróżniających konkretne podnośniki jest typ ich zasilania. W podestach spalinowych siłą napędową jest silnik Diesla lub spalinowy – który z nich konkretnie, to już zależy od modelu, z jakim mamy do czynienia. Podesty elektryczne zasilane są bateriami, które wymagają co jakiś wymiany lub ładowania. Od pojemności baterii zależy, jak długo podest popracuje nim zajdzie taka konieczność.

Na który z tych dwóch wariantów lepiej się zdecydować? To zależy od rodzaju prac, jakie mamy do wykonania. Każdy z tych typów podestów lepiej sprawdza się w innym środowisku pracy. Przy robotach prowadzonych w hali czy też ogólnie na zamkniętej przestrzeni, trudno tolerować spaliny i hałas, którego źródłem są podesty spalinowe, w takim wypadku zatem zastosowanie podestu elektrycznego będzie optymalnym rozwiązaniem.

Przy wszelkich pracach na zewnątrz podest spalinowy jest już jednak lepszą opcją. Już choćby tylko dlatego, że na otwartym terenie możemy mieć znaczne problemy z dostępem do źródła prądu czy też miejscem na składowanie zapasowej baterii.


Jakie podwozie w podeście?

Podest ruchomy może przemieszczać się dzięki podwoziu kołowemu lub gąsienicowemu. Każdy z nich sprawdza się w innych warunkach. Jeżeli pracujemy w miejscu, gdzie grunt jest grząski, albo występują znaczne różnice nachylenia terenu, lepiej sprawi się podest poruszający się na gąsienicach. To uchroni maszynę przed ugrzęźnięciem w gruncie. Jest to też dobre rozwiązanie w sytuacji, gdy podłoże jest śliskie, na przykład z powodu opadów śniegu.

Napęd kołowy z kolei jest lepszy do pracy wewnątrz obiektów, gdzie poruszanie się na gąsienicach mogłoby uszkodzić utwardzone za pomocą asfaltu lub kostki podłoże.


Na jakie parametry zwrócić uwagę wybierając podest?

Wybierając podest do pracy, trzeba poświęcić baczną uwagę kilku podstawowym parametrom technicznym. Jednym z nich jest wysokość robocza, czyli maksymalna możliwa do osiągnięcia przez podest wysokość umożliwiająca pracę. Wysokość podłogi platformy określa oczywiście maksymalną możliwą wysokość, na której może znaleźć się podłoga platformy, z której da się pracować.

Istotne są też same wymiary platformy, waga, czyli masa podestu, oraz maksymalny udźwig, czyli, rzecz jasna, największy ciężar, jaki może on bezpiecznie podnieść.


Kursy UDT – jak zdobyć uprawnienia do obsługi podestów?

Operatorem ruchomego podestu może zostać każdy, kto ma wykształcenie co najmniej podstawowe, ukończył osiemnaście lat i nie posiada zdrowotnych przeciwwskazań do wykonywania takiej pracy.

Oczywiście do pełnienia takich trzeba zostać odpowiednio przygotowanym. Należy zatem zapisać się na kurs UDT i pilnie przykładać do nauki, której zwieńczeniem będzie egzamin przed komisją Urzędu Dozoru Technicznego. Uprawnienia, jakie możemy w ten sposób zdobyć, są kategorii I P lub II P. W tym pierwszym przypadku możemy obsługiwać podesty ruchome przejezdne wolnobieżne (czyli nożycowe), przewoźne oraz samojezdne (podnośniki koszowe). Kategoria II P uprawnia nas natomiast do obsługi podestów ruchomych wiszących, masztowych i stacjonarnych.